De filosofie achter familieopstellingen is systemisch werk. Bij een systeem kun je denken aan je familie, je huidige gezin, je vriendengroep, de organisatie en de afdeling waar je werkt of de vereniging waar je lid van bent. Kenmerkend voor systemen is dat alles met elkaar in verbinding staat en van elkaar afhankelijk is. Wanneer er in een van de delen iets veranderd heeft dat effect op andere delen van het systeem.
De familie waar je uit komt, en ook voorgaande generaties, hebben bijzonder veel invloed op hoe je jouw leven leeft en of het je goed gaat of niet. Veelal onbewust nemen we helpende patronen en dynamieken over maar ook de belastende en niet helpende patronen. En hier kun je veel last van ervaren.
Dit kan zich uiten in terugkerende conflicten, geen rust kunnen vinden, (faal)angst, perfectionisme, het niet kunnen uiten van gevoelens, geen keuzes kunnen maken, geen partner kunnen vinden of je moeilijk kunnen verbinden of je ervaart een leegte of energielek wat je niet kunt verklaren.
Een opstelling is een effectieve en diepgaande interventie met weinig woorden. Het maakt zichtbaar wat er in het systeem speelt. Verborgen dynamieken worden helder en daardoor kun je nieuwe inzichten over jezelf, de onderlinge verhoudingen en je plek in het systeem krijgen. Het maakt de oorzaak van datgene waar je last van hebt zichtbaar. Deze bewustwording is vaak enorm helpend.
Werkwijze opstelling
Een opstelling begint meestal met een kort gesprek vooraf waarin je je vraag of thema inbrengt. Vervolgens stelt de opsteller vragen en stemt zich af op jouw familiesysteem om zich een beeld te vormen van de onderliggende patronen en dynamieken.
Het is niet zo belangrijk om een duidelijke vraag te hebben, wél moet je ergens tegenaan lopen; bijvoorbeeld een probleem of patroon waar je in vastloopt of wat zich telkens herhaalt in je leven. Hoe dringender het thema, hoe krachtiger een opstelling kan laten zien wat er speelt.
Vervolgens bepaalt de opsteller wat er opgesteld gaat worden, en zoekt daar de representanten voor uit (bijvoorbeeld voor jezelf, je moeder, je vader etc.)
De opstelling
Wanneer de representanten gekozen zijn begint het opstellingswerk. Deze representanten worden uitgenodigd om hun innerlijke beweging te volgen, en vinden hun plek in de ruimte.
De wijze waarop deze representanten staan opgesteld ten opzichte van elkaar en hoe ze in de ruimte staan geeft al heel veel informatie, maar het meest bijzondere (en onverklaarbare) is dat de representanten in staat blijken te zijn om lichamelijk en emotioneel heel zuiver te kunnen voelen wat zich afspeelt in de personen die ze representeren.
Het blijkt dat ze toegang hebben tot de diepere en vaak onbewuste lagen van het familiesysteem waarin ze staan opgesteld en waarvoor ze zich opengesteld hebben. En ondanks dat we niet precies weten hóe dit bijzondere fenomeen werkt, kunnen we er wel heel goed mee werken.
De begeleider kan nu aan de hand van de waarnemingen en de informatie die door de representanten en door jou verstrekt worden, onderzoeken wat er in de diepte in het systeem speelt. De opsteller kan aan de opstelling personen toevoegen of er juist uithalen, posities van de representanten veranderen, ze bepaalde zinnen laten uitspreken en rituelen toepassen.
In beweging
Het doel is om weer beweging te krijgen in de ziel van het familiesysteem en in de ziel van de cliënt, waardoor een vastgelopen situatie weer kan gaan stromen.
Soms volgt er nog een nabespreking, waarin eventuele onduidelijkheden misschien nog verhelderd kunnen worden en, indien nodig, kunnen de representanten nog extra informatie geven vanuit hun rol.
((bron www.ivsw.nl)